Dưới mặt trời

 

A

Bắt đầu từ nỗi nhớ

Nỗi nhớ không sợ thời gian…

 

Buổi sớm ấy cách đây vừa tròn mười năm

Tôi chia tay đứa con gái vừa sinh

Và vợ

Cùng cánh buồm

Ra đảo đá…

 

Và bứt khỏi cái tổ của tôi

Cái tổ ấm nồng hơi người - ngọn lửa

Cái tổ nhỏ nhoi đủ chứa cuộc đời tôi, vợ tôi

và đứa con gái nhỏ

Cái tổ nếu tôi không có -

Thì tôi như không có trên đời!

 

Một ngày

Mười ngày

Một trăm ngày

Một nghìn ngày nghe sóng đổ

Sóng đổ vào chân đảo đá

Như là sóng đổ vào cái tổ ấm có mồ hôi tôi

Trong giấc ngủ đêm nào cũng có…

 

Nếu chết là điều đáng sợ

Thì cô đơn còn đáng sợ hơn!

 

Sợi dây nối đầu tiên

Giữa đất liền với đảo

Đấy là những cánh chim hải âu

 

Đến đậu

Trên đá

Như thả neo vào lòng tôi!

 

Nhìn những cánh chim ngang trời

Mỗi người phải biết tự mình bay lên bằng đôi cánh…

 

Và những trang thư mỏng mảnh

Tôi cầm lên tay

Và tôi khóc

Bởi tôi biết những cánh buồm rách

Những dòng máu tươi

Đã hòa biển mặn…

 

Vì bom đạn muốn cắt đi mọi tín hiệu của con người

Để chúng tôi chết bằng sự cô đơn trên đảo đá

Bằng sự ngày mai cũng như hôm nay

không là gì cả

Trên đầu trời xanh và dưới biển xanh…

 

Chiến tranh

Chiến tranh!…

Ngọn gió đen lồng trên đất nước tôi

Một trăm tấn bom trên đảo đá

Một ngày

Một ngàn tấn bom trên đảo đá

Mười ngày…

Cứ thế nhân lên để thấy

Chúng tôi đã đến ở đây

Từ ngọn cỏ lá cây

Ròng ròng nhựa chảy

Đêm trăng như thấy

Những giọt nước mắt vàng đang chảy

Và đá cháy

Lửa bom xăng, bom na-pan

Lửa!

Cháy cả bóng chúng tôi

Bóng đảo!

Đấy bi đông nước của tôi

Cái bi đông bẹp méo lăn khắp trên đảo đá

Nước ngọt ở đây phải tính bằng giọt

Chúng tôi đã đổi bằng máu tươi

Lấy trang thư của vợ

Và ở đây

Không có cái gì của anh, của tôi, của ai nữa.

Của tất cả mọi người

Không tựa vào cái bóng của nhau

Để thắng giặc trời, giặc biển…

Chợt dải mây bay đến

Kịp nhận ra mình vào tuổi bốn mươi

Đứa con gái viết thư ra nói

Sang năm vào học lớp mười

Và dòng tái bút:

Tóc con đã dài gần gấu áo

Bố đừng gửi vỏ sò, vỏ ốc

Mà bạn trai cười…

 

Đêm nay

Trăng

Tôi sóng bước cùng người

Hương cỏ cây

Hương cỏ cây…

Tôi kêu lên như gặp lại

Cái độ mình trạc tuổi hai mươi

Của một sớm mai cùng cánh buồm ra khơi

Đến đảo đá thành người đảo đá!

 

B.

Và bắt đầu từ nỗi nhớ

Nỗi nhớ không sợ thời gian…

Những đồng đội của tôi - Không thể nào quên

Tuổi muời tám, đôi mươi nằm xuống

 

Sang năm, sang năm

Con gái tôi vừa tròn mười tám…

 

Những bông hoa của đảo nở rộ tươi

Còn bao đồng đội tôi không thêm tuổi nữa rồi?…

 

Và sớm nay

Biển sáng, hải âu bay

 

Tôi nói gì

Về nỗi cách xa?…

 

Nỗi cách xa chỉ biển xanh hiểu nổi

Nỗi cách xa chỉ đảo đá này hiểu nổi

Nỗi cách xa…

 

Chúng tôi không đếm những gian lao đi qua

Cái chết và cái sống

Để đảo đá này

Có một

 

CHỖ ĐỨNG DƯỚI MẶT TRỜI.

Hòn Mê - Vân Hồ, thu 1980

 

Đất nâu

Với đất nâu tôi có lỗi nhiều

Với cây lúa tôi có lỗi nhiều.

 

Tôi biết mặc áo nâu từ khi biết khóc

Nước mắt ngấm vào vai áo mẹ tôi

ngấm vào đất.

 

Tôi ăn hạt gạo của đất chiu chắt

ngọt thơm có nắng mưa dài...

Tôi nhìn bàn tay mẹ tôi

Có mặt trời lửa xuống đậu

có trời sao khuya khoắt xuống đậu

Bàn tay mẹ nuôi lớn cuộc đời tôi.

 

*

Trang sách dạy tôi niềm khao khát của đất

đất không thể xác xơ

từ triệu năm hoang sơ

Hạt lúa người gieo thành hạt gạo

qua nghìn trận giáo gươm, dông bão

áo mẹ bạc màu

đất nâu sẫm lại!

 

*

Mẹ vẫn nhuộm cho tôi áo nâu

tôi biết cầm mai xắn hòn đất vuông

biết dòng mồ hôi chảy xuống cánh đồng

cầm liềm như mảnh trăng gày mùa gặt

đập lúa giữa nắng vàng mật ong...

Hạt gạo tôi ăn biết lăn mình qua lửa

 

tôi cùng bè bạn ra đi

mang màu áo xanh cây lúa

màu hy vọng của mẹ

của đất nâu

 

*

Giành lại màu xanh cho đất

chúng tôi thề với nhau

Đất sẽ là đất nâu

để hạt lúa mọc lên thành hạt gạo

để em

khi hát lời ca về tình yêu đôi lứa

Sẽ hát về cây lúa

Sẽ hát về đất nâu...

 

Những người đi về phía mặt trời

Tặng đoàn 3 Tây Nguyên

 

Những người đi về phía mặt trời

như dòng sông chảy

qua những năm bảy mươi.

 

Mặt trời lặn xuống đây

thức suốt đêm trong ngọn lửa

chúng tôi ngồi cùng đất

xoè ngắm hai bàn tay

chưa ai nói hết với ai

cái phập phồng trong đêm không ngủ

chúng tôi ngồi tâm sự với đất đai...

 

Xòe hai bàn tay

chúng tôi nói đến mùa màng từng sốt ruột

rằng đất đai sẽ xanh lúa, xanh khoai

rằng đất đai sẽ mọc làng, mọc phố...

 

Đất đai ơi!

Chúng tôi lưng trần mà cuốc đất

tay không mà đánh vật

với hoang sơ ngàn triệu năm rồi

biết mồ hôi đổ xuống đất đai

như dòng sông đang chảy...

 

Mặt trời ơi!

hãy thức với chúng tôi

cùng chúng tôi gặt bội thu mùa lúa

tình yêu tuổi đôi mươi

xin nói với đất đai

những đêm Tây Nguyên mấy ai muốn ngủ.

 

Về đây đông đủ

những khuôn mặt đôi mươi

những khuôn mặt sáng ngời qua cuộc chiến tranh  dài

cùng câu thơ ấm nồng hương đất

đã nói hộ chúng tôi cái phập phồng nói được

rằng chúng tôi là người hạnh phúc.

 

Những người đi về phía mặt trời

đi như trong truyền thuyết^[1]

đi như không bao giờ hết

qua những năm bảy mươi.

Krông Pách, mùa khô 1977

Máy bay đang bay

Kỷ niệm ngành Hàng Không Việt Nam

 

Tiếng cô phát thanh viên:

Máy bay rời đường băng, đang nâng độ cao

Thưa quý khách...

 

Sân bay Tân Sơn Nhất

Ba mươi chín độ

Cuối mùa khô...

Trên ghế ngồi có chiếc quạt giấy to

Thay máy điều hoà chưa làm việc.

 

Tôi biết khát khao tuổi nhỏ tôi bay lên

Sự hẫng hụt

Tôi chưa quen

 

Có thể thế

Tôi có nhiều cảm xúc?...

Qua ô cửa tròn - mây trắng muốt dưới tôi

Dưới tôi là bầu trời - mặt đất

Còn trên cao tôi lại cũng bầu trời

 

Máy bay đang bay

Đúng độ cao

Máy điều hoà làm việc

Và cũng đến lúc mọi người được tự do

Thắp sáng nụ cười....

 

Máy bay đang bay

Sự bền vững bây giờ: độ cao, tốc độ

Trong không gian bốn chiều...

 

Nhưng tôi lại nhớ

Các đài An Lộc, Pờ-Lây-Cu, Đà Nẵng- Gia Lâm...

Đang giữ cho máy bay đúng hướng

Và cả những đồng đội nằm lại Trường Sơn

Đang giữ cho máy bay đúng hướng...

 

Máy bay đang bay

Gói bánh kẹo ăn phụ có ai cất đi để làm quà

Tôi thấy: túi xoài thơm...

Không đây là kỷ niệm - chứng kiến

Người ấy về sẽ kể chuyện được ngồi trên  mây lượn

Với cháu con giống thuở xưa tôi

Hay ngước mắt lên bầu trời

Ngước mắt ước mơ bay bổng...

Bay bổng tháng năm cầm súng

Bay bổng niềm tin

 

Bay bổng  ngày trở về

Bay bổng  ngày tôi sẽ bay lên...

Đây là tiềm năng tự nguyện

Được nhân lên...

 

Để vượt qua sự huỷ diệt bằng bom

Để thắng trận

Để thắng sự cô đơn

Một mình trong chiến hào xa mẹ...

 

Máy bay đang bay

Tôi nhớ trong đêm

Tôi đi lại ga hàng không im lắng

Đã về hết nhân viên

Lặng thức hệ thống đèn đêm

Của đường băng hút mắt

Cứ 33 phút một lần, đèn mở trong mười giây lại tắt

 

Tôi vẫn biết

Máy bay đang bay

Ở độ cao trên bão

Ở độ cao đảm bảo...

Và đường bay ngắn nhất

Tân Sơn Nhất - Nội Bài

1300 ki lô mét dài

Những người lái còn tính thêm độ gió dạt...

Tôi say mê đường bay

Bởi tôi biết

Đường thơ còn dài

Không một ai

Không thở phào nhẹ nhõm....

Khi cánh cửa máy bay vừa mở

Ôi! Bầu trời thoáng đãng

Ôi! Mặt đất gụi gần

Mặt đất

Như bước ra từ ước mơ...

 

Tôi đi bằng chân

Không tốc độ, không độ cao đảm bảo

Sẽ đi trong gió bão

Trong nắng mưa

Trong số phận...

Và cái phút cô phát thanh viên giọng trong và ấm

Thông báo về máy bay đang nâng độ cao

Có phải cô đọc lời chào

Cho một ngôi sao mới mọc

Vào bầu trời xanh biếc ước ao!

 

Tân Sân Nhất - Nội Bài 4 -1984

 

Thơ gửi những người cha nước Mỹ

Phần A - THƠ GỬI NHỮNG NGƯỜI CHA VẪN CÒN NHỮNG ĐỨA CON

 

Các anh ơi

Thế là nó không về

Bắt đầu từ cái năm 1965 tử tuyệt

Bao đứa con của nước Mỹ không về...

Rất muộn mằn nhưng có thể vẫn còn chưa muộn

Những người cha vẫn còn những đứa con

Đứa con trong vòng tay tình yêu, đứa con có thật

 

Nó mặc bao nhiêu bộ quần áo chật

Đôi vai rộng vầng trán cao giống cha

Bước chân nó nhảy múa trên quả đất

Ngân xa...

 

Thế là nó không về

Bao đứa con của nước Mỹ không về!

 

Nó chơi trò chơi đốt lửa những ngôi nhà

Những bộ quần áo trong tủ

Những con vịt, con gà

Chiếc cần câu cá

Nó đốt luôn cả tranh thánh đang thờ.

 

Thế là

nó không về

bao đứa con của nước Mỹ không về!

 

Đáng lẽ nó được ngủ ngon trong những ngôi nhà Việt Nam

sau khi đã liên hoan phá cỗ cùng trăng

đáng lẽ nó được tắm trên các dòng sông  mát rượi

của vùng rừng nhiệt đới

đáng lẽ...

Thế là

nó không về

bao đứa con của nước Mỹ không về

hoặc là nó về

trong những quan tài nhựa...

Như thế là

nó làm ta mất đi

cái gậy ta chống

khi về già!

 

Ôi! Cái khoảng trống

không lấp đầy

ta mất nó...

 

Anh và những người làm cha nay mai

không muốn cho nó đi

(Như bao đứa con của nước Mỹ không về)

Bởi có nó

nguồn ánh sáng, nguồn sinh sôi

niềm vui có cánh...

Bởi nó có thật trên đời hơn tất cả chúa trời, thần thánh

Bởi nó là máu ta, nó thay ta tồn tại trên đời

Có nó ta không chết đi như một sự tuyệt nòi

 

Tôi gửi những dòng này

Vì lẽ đó!

 

Phần B: THƠ CỦA NHỮNG NGƯỜI CHA MỸ CÓ NHỮNG ĐỨA CON TRỞ VỀ TỪ VIỆT NAM

Các anh ơi

Thế là chúng nó về...

Từ cái năm sau Việt Nam

Bao đứa con của nước Mỹ đã về...

 

Chúng nó về thật kia

nào Jôn, nào Jắc...

mẹ ôm chúng nó nước mắt như mưa

ướt vai áo lính

 

Những người cha cố kìm không để nước mắt rơi!

Trời xanh xanh OA-SINH-TƠN, NIU-YOÓC...

chúng nó đã về!

 

Chúng tôi - những người cha

Biết là chúng nó, vừa chơi trò chơi đốt lửa những ngôi nhà

những cánh đồng lúa nước

vầng trăng bồng bềnh

tuổi thơ mơ ước...

ở Việt Nam.

 

Giờ thì chúng nó hôn tôi

đâu vị se tê đầu lưỡi

Cô-ca-cô-la

khói ngậy thuốc xì gà

hoàng hôn tím sân trường Ha Vớt!

 

Chúng nó về thật kia

Nào Jôn, nào Jắc...

Chúng nó lạ cây đàn ghi ta thuở bé

bàn bi-a từng chơi...

Ôi! Niềm mong chờ

mỏi mắt những năm trời đằng đẵng..

chúng nó đấy

những Jôn, những Jắc...

trước cỗ máy ngỡ ngàng

bàn tay ngỡ ngàng vườn cây trĩa quả

bàn chân ngỡ ngàng cánh đồng lúa mì

bên sông MÍT-XI-XI-PI

trước thần TỰ DO nước Mỹ...

 

Các anh ơi

Làm sao lại có thể không tin

Chúng nó về kia - về thật kia

Những Jôn, những Jắc...

quen chơi trò đốt lửa

chúng nó ghiền chiến tranh

như ghiền bạch phiến

 

Biết nói với các anh thế nào nữa

từ cái năm sau Việt Nam.

Chúng tôi yêu Jắc, yêu Jôn...

như các nhà thơ yêu Trái đất như quả cam

yêu con người đẹp!

 

Bây giờ còn kịp

những người cha, người mẹ của nước Mỹ chúng tôi

phải chặn ngay những bàn tay

                     đang cầm lửa để chơi

ngôi nhà Trái đất!

 

Cùng các anh với cả loài người còn kịp

Tất cả chúng ta còn kịp

chặn ngay những bàn tay đang cầm lửa để chơi

ngôi-nhà-Trái-đất!

 

Vân Hồ - cuối thu 1980

 

Mùa xuân về

Cuối mùa đông. Một đêm gần về sáng. Gió bấc vật vã và lịm dần. Trời đất bỗng rùng mình. Mưa... mưa vừa đủ mát đất và gió ấm nổi lên mạnh dần rạo rực. Mặt trời lên. Mặt trời toả sáng. Cỏ cây xanh như lần đầu mới thấy và cỏ cây lên tiếng nói. Tiếng nói ngân nga bên tai các chiến sĩ đang trèo lên trên đỉnh núi như gần, như xa, như mơ như thực...

A

Ước chúng ta được cùng các anh

                 lên trên đỉnh núi

tắm trong ánh sáng bình minh non tơ

ánh sáng vuốt ve

như bàn tay mẹ

trên vai các anh nhè nhẹ...

 

Mây xám vừa bay xa - Mùa đông vừa đi qua

và mưa

những giọt li ti trong suốt

sữa của trời đất

thấm và gien chúng ta...

chúng ta cất cao tiếng hát

kính chào: các anh

những chiến sĩ đang trèo lên trên đỉnh núi...

Biên giới

những năm tám mươi

những năm cuối của thế kỷ hai mươi

bạn bèo dâu của chúng ta đã bay lên vũ trụ

để một sớm mai các tinh cầu sẽ đón người đến ở

như chúng ta ở Trái đất này!

 

B.

Chúng ta là cỏ cây

sống ở đây...

Kỳ lạ là chúng ta vẫn sống

là sự sống - chúng ta sống các bạn ơi!

Các anh đang trèo lên trên đỉnh núi cao vời

giọt giọt mồ hôi rơi

thấm vào gien chúng ta

vị mặn con người...

Sự sống của chúng ta thành lá chắn

lá xanh, cây xanh, rừng xanh

trập trùng vây quanh các anh

bền bỉ

như các anh

Chiến sĩ!

 

C.

Các anh trèo không nghỉ

Phăng-xi-phăng 3.413 mét cao

chúng ta kính chào

những bàn chân lội bùn rừng U Minh rừng đước

nơi chót vời Tổ quốc

lên rừng Việt Bắc ngược xuôi

Các anh của sự sống không ngừng, không nguôi

Những nghìn cây số đất⁽¹⁾

Những nghìn cây số trời

 

Những bước chân của các anh cao dài

của bước chân anh Gióng...

các anh là sự sống

cùng chúng ta!

Kìa các anh đã đứng trên đỉnh núi kia

Cái màu xanh lá giữa ánh sáng chan hoà

Cái màu xanh của Hoà Bình vời vợi

Lá cờ tốt tươi của sự sống chúng ta

đang bay lên, bay lên vẫy gọi

Mùa xuân về...

 

Tiếng nói cứ vang dần lên cỏ cây nơi này tiếp

cỏ cây nơi khác rạo rực khắp trên mặt đất.

Mùa xuân về... Mùa xuân về...

Bạn của đất đai

 

Lời đất đai:

Tôi là cánh rừng hoang mọc cây cỏ dại

bạn bè của chim và của mặt trời

lời là gió chưa biết mình có tuổi

hát không ngừng để tìm bạn của tôi.

 

I. Câu hỏi:

Người đến đây là ai?

màu áo lá mùa xuân đang mọc

mắt sáng như mắt hoẵng, mắt nai

 

người đến đây là ai?

tiếng hiền như chim hót

người lẫn cùng lá cây…

 

người đến đây là ai?

cùng ngọn lửa đêm nay xua cái rét

người có thật là người bạn đất

hãy hát râm ran gọi sáng mặt trời…

 

II. Đất đai một tuổi:

Đấy là mùa xuân thứ nhất của tôi

đất đai một tuổi

đất đai hết một thời hoang dại

hát thơ ngây với cỏ lác gió trời

nai vàng đạp lá rơi

mảnh liềm trăng bỏ không trên cánh đồng không gặt…

mùa xuân này là mùa xuân thứ nhất

đất đai mở lòng mình đỏ tươi.

 

Những giọt mồ hôi rơi

mặn chát như muối biển

tôi giữ lấy của quí người mang đến

để một ngày cho lá biếc lên cây…

 

III. Trả lời:

Tôi biết người là ai

màu áo lá suốt cuộc đời không nghỉ

người có bạn bè tri kỷ

- những đồng đội một lần yên nghỉ dưới vòm cây

sốt ác tính nhanh như là chớp giật -

người yên nghỉ nở thành hoa của đất

thành mặt trời rực rỡ mỗi sớm mai

 

Tôi biết người là ai

màu áo lá xanh ngời Tổ quốc

màu áo lá cho tôi nhận được

người là bạn thật của đất đai…

Như thế, bắt đầu từ mùa khô 79

Những con người cực tốt trái tim thường hay đau

NA DIM- HÍT MÉT

 

Với các anh - Những người tình nguyện

tôi muốn đi từ phía đau này

phía đau của những người cực tốt

đến cứu nỗi đau của những con người!....

 

Hãy trở lại những gì trước năm 79

Căm-pu-chia... bạn ơi!

Những hố chôn người rải kín rừng Xiêm Riệp

Phnôm-pênh âm u oan hồn trắng mây chiều....

 

Ai đến đây!

Dãy U-Răng ngàn năm

in dấu chân các anh tình nguyện

dãy Đăng Rếch ngàn năm

in dấu chân các anh tình nguyện

 

Các anh đến không là thiên thần xuất hiện

màu áo xanh sắc cỏ, sắc cây

các anh đến không vì hằn thù

ở Ba Chúc - Sa Mát...

 

Các anh đến những bàn tay cầm cày, gieo hạt

từ đồng bằng cuối cửa sông về tận đỉnh nguồn

các anh đến là con trong nhà, là hoa cây trái

là ngọn lửa đốt lên cho múa hát lên cùng....

Và các anh

vòi vọi vô cùng!

 

Mùa khô 85

rừng Phnôm Ma Lay không vũng nước

vị tướng tóc trắng đầu, ngày một bình toong...

 

Chiến sĩ trinh sát khát quá phải nằm

đồng đội đắp đất dày khỏi héo

Vẫn kịp nghe tiếng đài đêm bập bùng thông báo

"Thế giới tìm ra những biển nước ngầm

dưới sa mạc Ca-dắc-xtan bằng một phần ba Ban Tích"

Và tít mãi quê hương gió mùa đông bắc

mưa phùn ướt mẹ trong khuya

Và những chàng trai, cô gái ở sông Đà

ở Trị An đang sắp đặt

mực nước cao quay những tuốc-bin

và như thế anh hy vọng thêm

và như thế những bàn chân lại bước...

 

Những người lính bộ binh

trong đội hình tiền nhập

Vỗ vào cây - cây ơi - làm sao khỏi khát

đào xuống đất sâu - đất ơi - đất làm sao không nước

và trong đêm ngước hỏi bầu trời

Trời ơi! Sao trong đêm không ngưng những giọt sương

cho vừa mát môi, cho vừa mát mái tóc xanh

mái tóc đội những mùa khô nắng đổ

Giờ G ở Tây Bắc - Đăng Cum

Giờ G ở Phnôm Ma Lay

Giờ G ở Am-Pin - Pai-Lin...

Những người tình nguyện hôm nay còn nhớ

phút xung phong trước cửa mở: mỗi người

sau chớp sáng loè

thấy mình sống lại

 

Và như thế! Đồng đội ơi

Có phải:

Chúng ta mang bản chất con người

Chúng ta hi sinh.

 

Để dân tộc và những con người  không bị diệt

như những con người trên khắp đất đai

đang sống

HOÀ BÌNH - HOÀ BÌNH - khí thở tự do...

 

Như thế - Bắt đầu từ mùa khô

năm 79...

Căm-pu-chia, bạn ơi!

Si Sô Pôn - Xiêm Riệp 3-1985

 

Gửi năm tôi 53 tuổi (2000)

Ấy là năm hai nghìn (2000)

năm mươi ba tuổi tôi...

 

*

Năm các bạn đón bình minh thế kỷ

các bạn có thể đọc thơ tôi như người đồng chí

mong không chiếu cố cho mình điều gì quen

đã chín giờ, ba mươi phút đêm

ngọn đèn điện mới sáng đủ rõ ràng chữ viết

đĩa rau muống chưa đầy

trong mâm cơm tập thể...

Tôi đã viết bài thơ của những ngày này như thế

về đồng đội hy sinh

năm dân tộc không làm nô lệ

năm đất nước chuyển mình!

 

*

Tôi đã viết bài thơ của những chiếc áo xanh

năm chia ly xa cách

mẹ sống bằng nỗi nhớ - không thể nào hoá đá

Cô gái sống bằng niềm tin - người chiến thắng trở về

 

Tôi đã viết bài thơ của những chiều hè

cánh buồm hoàng hôn sông trôi

những bến bờ đắm đuối

chân mây, góc biển, trăng trời

có lúc tôi ngỡ mình tan biến

vào thiên nhiên vô tận, vô hồi...

 

Và những bài thơ của tôi

còn trên tay các bạn...

 

*

Năm Hai Nghìn bạn ơi!

Năm ánh điện

sáng mềm nhiều con đường

Rừng Điện Biên, rừng Việt Bắc

rừng khộp Tây Nguyên, bạt ngàn rừng đước

ngủ trong sương

bỗng thức...

Năm đất nước

chín bao điều ước mơ

Và những bài thơ Tổ quốc

đọc vang lên

giữa quảng trường những người xây dựng

trong cung văn hoá cao rộng

lộng lẫy ánh đèn...

 

Và những con chữ ngời lên thân quen

còn ít dấu ấn nghèo khó

thời chúng tôi qua...

 

Các bạn - các bạn có nhiều niềm vui bỡ ngỡ

trong tình yêu...

Các bạn - các bạn sẽ đi trên con đường nào

bấy giờ?

Bến bờ

Mùa xuân con người mong đợi?...

 

Và hạnh phúc bất ngờ trên những trang thơ

của người sinh đẻ

biết nhận lấy cách làm người Mẹ

vào năm Hai Nghìn.

 

Vân Hồ, tháng 4-11 -1981

 

Người về từ Đông Quan

1.

Có một ngày như thế

Một ngày của thuở sáu trăm năm

Đất này chưa có nhiều làng, nhiều dân

Nhưng có nhiều nỗi đau rộng dài như đất

Nước còn hay mất?

 

Gió đập vào rừng lim già

Gió đập vào núi Mục Sơn trước mặt

Gió đập dọc Lỗi Giang, gió đập cửa từng nhà

Gió và gió và gió...

Có một ngày như thế

Một người chân giày cỏ

Quần áo vải thô

Từ thành Đông Quan bị cầm tù

Trốn về đây tìm gặp người đi cày

                             ở Lam Sơn dựng nghĩa

 

2.

Có một ngày như thế

Của thuở sáu trăm năm

Người về từ Đông Quan

Dâng cho người ở Lam Sơn

Một trái tim

Mười năm thành Đông Quan thao thức

Một trái tim

Thấm mưa rơi ải Bắc

Thấm máu rơi của người dân chim Lạc

Mỗi ban mai bị giặc hành hình

Ba nghìn ban mai thành Đông Quan

                               mưa nắng...

 

Hẳn lúc ấy, người về từ Đông Quan đứng thẳng

Vai kề vai cùng người ở Lam Sơn

Uống chung chén rượu thề nâng gươm..

Hẳn lúc ấy người về từ Đông Quan

Chụm đầu cùng người ở Lam Sơn

Đọc Bình Ngô Sách...

 

Từ đây: núi sông, đất đai này được vạch

Như người cày trên cánh đồng hoang

Và con đường trở lại Đông Quan

Chính con đường đi hết lòng mình sau trước...

Đã có thật từ đây

Một Đông Quan không còn bóng giặc

Một Đại Việt không còn bóng giặc

Để đêm đêm: cửa mở ngỏ - mọi nhà

Ngân nga cánh cò bay xa

Trên vai người đi cày, cấy lúa.

 

3.

Có một ngày như thế

Giữa Đông Quan rợp mát bóng cờ

Trong mắt người ở Lam Sơn bỗng ngợp:

Sáng bừng xanh-đôi mắt-một nhà thơ

Một cái gì xanh hơn thế nữa

Tựa trời xanh-xanh ở trên kia...

Và người về từ Đông Quan

Chân giày cỏ

Mải đi

Sáu trăm năm đến bây giờ chưa nghỉ!

 

Kỷ niệm Lam Kinh - Vân Hồ

Nhân kỷ niệm 600 năm Nguyễn Trãi

 

Trung đoàn

Niềm vui bất thình lình

Tháng năm xa áo lính

Tôi bỗng gặp lại mình

Đoàn Bộ binh cơ giới

 

Xe, pháo, tăng hiện đại

Khí thế nuốt trời mây

Nhưng bắt đầu vẫn phải

Từ bãi tập mồ hôi...

 

Và thuở ấy gần thôi

Ôm bom thành cảm tử

Những Đồng Xuân, Hàng Khoai^[2]

Vang lên thành lịch sử

 

Hà Nội - Ta trở về

Những ngả đường chiến dịch

Có sấu rụng phố khuya

Trước giờ quân xuất kích

 

Việt Bắc rồi Tây Bắc

Đồi A1 - Điện Biên

Sắc xanh ngày chiến thắng

Pha sóng biếc Hồ Gươm

 

Tháp Rùa trong trái tim

Ta trở về Hà Nội

Xa xót mãi không quên

Những bạn bè nằm lại...

 

Vẫn bước chân mê mải

Trung đoàn tràn Khe Sanh

Lửa vây đại đội bảy (C7)

Xây "chất thép anh hùng"

 

Những La Vang, La Hưng

Giống Hàng Hòm - Hàng Trống

Hồ Gươm vẫn không ngừng

Mỗi lòng người nổi sóng...

 

Hà Nội - Ta trở về

Qua quảng trường nhớ Bác

Bác cười vẫy tay chào

Dồn nhanh lên phía trước

 

Lại vàng ngày nắng rực

Lại bộn gió buốt trời

Lại những phiên ca gác

Vai đẫm sương. Trăng soi!

 

Đồi núi miên man trời

Đoàn Bộ binh cơ giới

Tôi được thành lính mới

Với bài thơ Trung đoàn.

 

Kỷ niệm Quốc Oai - Hà Nội

Sứ Đông Thành

Nơi chào hàng cùng khách gần xa

Chủ nhiệm sứ cười xoà.

-          Sứ có tiếng nói của sứ - tiếng nói là hình dáng...

Còn men sứ thế nào ra màu bích ngọc

Còn độ lửa thế nào ôi màu hồng ngọc

Từ đất, từ đá, từ lửa, từ bàn tay...

Thật là câu trả lời giản dị!

 

Thời Lý Trần chưa có máy bay, chưa có lò quang phổ

Thế nào ra men sứ?

Đồ cổ đang được giá trong thế giới hiện đại

Những vi-đi-ô, ti-vi màu điều khiển từ xa...

Còn bàn tay em không là hoa

Nhưng men lam cứ như toả hương ra được

 

Tay em mềm, giọng nói mềm lạt buộc:

- Người thợ sứ đi hết cuộc đời mà không đi hết dáng mình

Em nói cho em hay cho tôi không thể vô tình

Đá có độ nhạy cảm cao. Thế còn cảm xúc?

Tôi đã thấy em trang bìa Báo ảnh Việt Nam

Và thấy em khoác súng trong đêm

Dòng mồ hôi bên cây bút vẽ

Và đồng lương chia sẻ

Cho biên giới người thân

Và ngàn lần

Tôi còn chưa được biết

Những độ lửa hoàn nguyên

                          cùng nỗi lo thắt ruột

Cơn mưa, cơn gió sập lò...

 

Nhưng mà rồi - Tất cả đã có kia

Như là Bảo tàng sứ

Tôi lạc vào thế giới dáng hình

Những độc bình, lọ hoa, chân đèn, đĩa ngọc...

 

Đông Triều - Quảng Ninh 1985

 

Bài thơ cây cầu

Kính tặng đoàn pháo cao xạ Hàm Rồng

 

Chương 1

1

Ước muốn tôi

Bài thơ không lặp lại

Bằng cách nào?

Tôi nhớ tới kỷ lục nhảy cao

L. An-do-nô-va nữ vận động viên thế giới

Nâng dây xà hai mét linh bảy^[3]

Và khi ấy

 

Nhà vô địch trả lời

- Gió lạnh không làm tôi lo lắng

Tôi biết lợi dụng thời tiết để bay lên...

 

Trước trang giấy quen

Tôi biết số phận những con chữ xếp hàng phải vượt

 

Như nữ vận động viên phải vượt

Phải vượt

Từng xăng-ti-mét

Lên giới hạn của nhà vô địch.

 

Có thể đây là cách giải thích

Cho bài thơ cây cầu

Cũng không phải lần đầu

Thơ về cây cầu

 

Tôi đã viết!

Năm áo pháo thủ xanh trời mải miết

Trưa hè nóng rang

Năm áo pháo thủ bạc chiều đông

Mưa quất xuyên tim. Đồi gió...

Bài thơ CÂY CẦU, có thể

Như trái chín

Được không?

 

2

Hàm Rồng

Cầu Hàm Rồng - sông Mã

Tôi tìm gặp các chuyên gia thiết kế

Cầu vòm tháp đầu tiên do người Pháp dựng lên

Việc lắp khớp giữa cầu, không thể quên

Hai trăm thợ chết...

 

Có thể nào là cây cầu đẹp

Những oan hồn kêu dưới sóng, trong mây

Có thể nào nguôi ngay

Cầu vòm thép như tượng mồ - một thuở

Thuở nô lệ: gông xiềng trên cổ

Đói ăn rau má qua ngày...

Đất đau quặn đến khúc này nghẽn lại

Sông đổi dòng sóng vỗ đến hôm nay?...

 

Ai lừa bóng qua ai

Chứ không phải

Ai chạy nhanh hơn ai

Trước khung thành căng lưới

Nguyên tắc giải vô địch bóng đá Châu Âu 85 nhắn lại

Cũng có thể: nội dung bài thơ mới

Sẽ sinh ra hình thức mặc áo ngoài

Như vậy thế là tôi không ngại

Bài thơ CÂY CẦU như đang đến đậu trên tay!...

 

Chương II

1

Trường kỳ kháng chiến thắng lợi rồi

Em ơi

Em mặc áo màu hoa lúa cùng mây nõn chuối

Xúng xính cùng trời

Qua cây cầu Hàm Rồng chúng ta bắc lấy

Cùng mùa thu tới

Sang cùng anh

Cốm đang xanh

Vườn nhà dừa đang hoa thêm vụ trái

Hoa dừa thơm tròn vai áo mới

Thơm câu hò em thả bay cao

Cho anh ngước lên - hy vọng bóng màu

Đung đưa

Quanh đàn chim lượn vòng soi bóng

Sông vui sóng sóng

 

Hạnh phúc ngọt ngào

Qua 160 mét dài cây cầu

Trên trụ móng sâu

Thật sâu vào lòng đất...

 

Và em ơi

Cây cầu có tường thành che bên Nam, bên Bắc

Núi Ngọc - núi Rồng

Rồi cây cầu sẽ bất tử cùng sông

Dưới mắt các nhà quân sự...

 

2

Còn anh và em cứ thực mơ giữa đất trời tở mở

Mây màu chi cứ tím thế kia

Sông màu chi sóng biếc vô bờ

Câu hò màu chi lúng la lúng liếng

Và trái tim anh có thể bay lên với cánh diều đang lượn

 

Và trái tim em có thể bay ra với cánh én đuôi dài

Bầu trời ấm rộn tiếng cười

Thắp đèn lên ta chơi ở ngoài thềm

Bẻ một cành sen tặng người bạn mới

Và trăng mọc vàng cây cầu vời vợi

Anh dắt tay em về đi cấy đêm...

 

Chương III

1

Không phải sự đột biến của “gien”

các nhà bác học tìm ra trong phòng thí nghiệm

Vác 98 ký đạn pháo trên vai - Ngô Thị Tuyển

Là sự nổ bùng

Là sự nổ bùng phút con người hiện diện

Tìm thấy mình trong sức thanh xuân

Sức Việt Nam

Sức cô gái đang tròn mười tám tuổi...

 

Cũng có thể đây là sự nổ bùng độ nhậy

Tình yêu

Tuổi mười tám tình yêu như vậy!...

Còn giờ người anh hùng đang vội

Chị bước ra khỏi ngõ nhà mình

Ngôi nhà chị có cây dừa biết nói

Nói thì thầm điều riêng tuổi thổn thức

một mình...

 

Và cây cầu

Cứ như vậy tái sinh

Với hơn 5000 lượt giặc trời bắn phá

71 vạn quả bom, tên lửa

Nhằm vào cây cầu

Nhằm vào nơi áo thắm đưa nhau

Qua cầu: gió bay

Về dối mẹ...

71 vạn quả bom, tên lửa....

 

Cây cầu còn như sự sống khôn nguôi

Sự sống con người!

 

Giờ đang đi, đang đi những đôi lứa nói cười

Trời mưa tấm áo che chung đầu không ướt

Và những hạt mưa trên mặt cầu tíu tít

Níu bước chân...

Còn tôi đi: độ ấy, một lần

Thanh cầu vết bom xuyên tứa máu...

Và tôi cúi nhìn có bao nhiêu máu

Chảy trên cầu và chảy dưới sông...

 

Hàm Rồng - Hàm Rồng

Những người sau một trận đánh xong

Hỏi nhau: Cầu có còn qua sông Mã...

Thời tuổi trẻ - Thời chúng tôi trẻ quá

Tìm mình ở độ cao trên trụ cây cầu

Cây cầu nói một thời tinh khiết quá

Một thời người yêu nhau và biết vì nhau!

 

Chương IV

1

Có nhiều cách làm con người thêm cao

Nhưng ở phía đo này, đồng đội tôi có lý

Ai ngẩng đầu, ai phất cờ dưới mưa bom Mỹ

Ai phút run tay, chân luống cuống đạp cò?

Ranh giới này tưởng rất mơ hồ

Nhưng đường đạn bay lên không giấu giếm

Nếu bây giờ, những lứa đôi dạo đến

Thấy làm sao những ranh giới trên trời?

Ranh giới CON NGƯỜI

CON NGƯỜI - Chữ viết hoa to đẹp.

Như nữ vận động viên nâng dây xà lên từng xăng-ti-mét

Sẽ là nhà vô địch hoặc không?

Hoặc như bài thơ

Có thể như bông dừa bên sông

Có thể chỉ là bông hoa giấy cắt...

Đích đến là SỰ THẬT

Bạn ơi! Tin ở ranh giới chính mình

 

Phút giây đi qua mình

Như nụ hoa qua bông hoa nở thành hương ngát

Như vị mặn hoà tan phơi hong thành muối tinh khiết

CÂY CẦU đi qua CÂY CẦU thành bất diệt

Sông Mã ơi - Thơ nói điều này

Đất nước ơi - Thơ nói điều này...

 

2

Sớm nay thu. Tôi trở lại

Trời  màu dừa trong gió lay lay...

Có thể là số phận đã đưa tôi về đây

Đồng đội cũ

Trắc thủ ra đa Son 9A kể lại:

Tôi có mối tình với người con gái

Tự vệ nhà máy lân

Bởi cô đã có một lần gửi cánh tay vào đất

Cánh tay đã vòng qua cổ tôi mát

Cánh tay đã vẫy cho tôi như lá cờ

 

Cánh tay - tôi cứ thấy khi nằm mơ

như tôi đang gối...

Để bao trận đánh với giặc trời

tôi đã tìm ra những đường bay tuyệt đối, trên màn huỳnh quang

tôi tìm ra phần tử ra đa trời mù

những viên đạn pháo bay lên và giặc trời rụng xuống...

Tôi đã tìm ra em giữa những người đang sống

Tôi đã tìm ra tôi giữa những người đang sống

tháng 4-65

tháng 7-65

tháng 10-67

tháng 5-72

tháng 12-72

Nhật ký trận đánh giữ cây cầu từng ngày ghi rõ

Và bây giờ

tháng 8 năm 74

 

Cái gì quên thì đã quên từ bao giờ

Còn điều gì nhớ thì như tôi nhớ...

Cây cầu đối với tôi là tình yêu gốc rễ

Tôi với ba đứa con

Những ngày sinh con không trùng lặp với tháng năm trên

Ngày 30-6-1975

Ngày 14-7-1977

Ngày 20-12-1980

nhưng, những điều nhớ thì như tôi nhớ

như tôi nhớ:

tôi mồ côi từ nhỏ

đi đánh giặc trời

năm mười bảy tuổi.

Đánh trận ở các nơi, đánh trận ở Hàm Rồng

đem cộng lại

tôi có hơn 700

hơn 700 trận với tôi sống là không dễ

nhưng chết cũng khó vô cùng!

 

Vẫn biết qui luật chiến tranh khắc nghiệt thẳng thừng

nhưng tôi sống

cầu Hàm Rồng sống

và sông Mã sống

 

... Dải đất dừa xanh dài vẫn sống

vẫn sống con đường số một vào Nam

vẫn sống con đường số một ngày đêm

có một cây cầu in vào trí nhớ

in vào sách vở

và cây cầu đi vào bất tử!

 

Chương V

Còn cây cầu đi vào đời tôi giản dị

bắt đầu từ tình yêu

lối dốc nhà máy em lên ngọn đồi cao gió

ngọn đồi tròng trành câu hò

 

câu hò em vừa thả:

ở đây sơn thuỷ hữu tình

Có thuyền, có bến, có mình, có ta

ở đây sơn thuỷ bao la

Có thuyền có bến, có ta, có mình

 

Tôi có thể là anh trắc thủ đa tình

sao không đa tình tôi lại làm trắc thủ

Và bài thơ em viết tặng rồi. Tôi còn giữ;

cho em:

Trong buồng máy

không có gió thơm hương của lúa

vầng trăng chín tỏ, chín mờ

dáng thợ em vất vả

chiều hoàng hôn...

chỉ mặt huỳnh quang sáng lên

nơi bầu trời có trăng sao như người đi bộ

giữa vũ trụ bao la

nơi đồng gần, núi xa

sóng về đều trong tín hiệu

 

nơi gió mưa, nơi kẻ thù rình đảo

nơi nào, nơi nào cũng sáng trên mặt huỳnh quang

còn dáng em

cùng cây cầu

hiện thật rõ lên

trái tim ngực trái...

 

Nếu có thể bây giờ bài thơ viết lại

tôi sẽ viết y nguyên lặp lại tự câu đầu!

 

Bởi tình yêu

như tia chớp bầu trời

Tôi muốn giữ tình yêu tia chớp

mới đích thực cây cầu...

 

Và có lần tôi tìm ra đường bay đích thực

trên phần tử màn huỳnh quang...

và sau đó tôi trở thành anh của em

 

*

Cuộc chiến tranh với giặc trời đi qua rồi

đã đi qua rồi

Nhưng tôi nhớ lại

những hố bom rải thảm B52

những đôi mắt trẻ con

ở Hạ Oa, Đông Sơn, Hoàng Phượng....

ở Hàm Rồng...

Và số giặc trời rụng xuống

102 hoặc hơn

số 102 không gợi gì ngoài như nó có

nhưng với chúng tôi với trắc thủ, pháo thủ

Hàm Rồng

sẽ nhớ

 

Những người bạn đã mất đi vì cây cầu không thể còn lại nữa

và tôi sống hôm nay

gặp bao đôi mắt nhắm rồi không khuất

mọc mắt lá xanh cây

mọc mắt sao vằng vặc trời.

 

Để tôi sống những ngày trăn trở

khi lương tâm không trong sạch với bao người!

Nước Mỹ tính 26 ngàn 363 đô la để giết mỗi đầu người

còn ta tính 200 lên 280 lên 300 cân thóc một đầu người

sau 30 năm chiến tranh chưa nghỉ...

 

Và tình yêu em anh có gì sánh kể

có thể nào sánh kể tình yêu lứa đôi cho tất cả cây cầu

 

*

Và bài thơ cây cầu như tôi mong đến

đã đến rồi các bạn của tôi ơi!

các bạn trẻ đôi mươi

như cái ngày tôi và đồng đội tôi hai mươi tuổi trẻ...

Các bạn đọc - hoặc là đồng ý

hoặc là không với bài thơ cây cầu.

 

Nhưng tự lòng thành được nói lời tha thiết:

BÀI THƠ CÂY CẦU được sinh tự TÌNH YÊU.

 

Kỷ niệm 20 năm Hàm Rồng

Thanh Hoá - Hà Nội 1985

 

Thành phố - Đêm pháo hoa

Kính tặng Đà Nẵng anh hùng

 

1. - Chân dung

Biển biếc xanh

sóng vỗ dưới gót chân hồng người con gái

những đốm lửa xóm chài để lại

rất xa, rất xa vùi trong cát trắng băng...

Một trăm mười bảy năm

thành phố lớn lên bằng mồ hôi, bằng máu dân chài

câu ca nghe dài:

"Từ ngày Tây lại cửa Hàn"

chạy dọc sống lưng thế kỷ

gió táp, mưa chan

 

Mỹ kéo tới của Hàn

máu, máu thắm hồng hạt cát

đỉnh Non Nước nào che khuất được

những khuôn mặt gầy nô lệ: lầm than

sóng sông Hàn

không át được tiếng người đau cả đời nô lệ

Thành phố đứng lầm lì như thế

giống người dân chài

đợi lúc vươn vai

lớn thành Chàng Gióng

 

2. Vầng lửa trong đêm

 Máu của tim ta ơi!

cùng ngôi sao năm cánh sáng ngời

lồng lộng trong tim người dân thành phố.

Kìa chúng nó

một bầy man rợ

mũ nồi xanh, trần bộ ngực đỏ hoe

con mắt vằn máu đỏ

gót giầy đinh xám mỗi bước đi

tay lăm lăm khẩu cực nhanh nhả đạn

máu đổ mãi bao nhiêu cho chán

vào trong cốc rượu uýt-ki

vào trong điệu nhảy hip-pi

để huỷ hoại thành phố này, huỷ hoại

những hộp đêm xứ mặt trời nhiệt đới

chúng bay cười sặc sụa như điên.

 

Vầng lửa bay lên

vầng lửa trong đêm

vào cư xá chúng bay đang ở

cho chúng bay chết trong sặc sụa

gục đầu vào cái khát vọng cuồng điên

vầng lửa bay lên

vầng lửa trong đêm

từ trong lòng thành phố này vút dậy

chúng bay đến đất này

chúng bay nhận lấy

Mỗi trái rốc-két này từ trái tim ta

bốn mươi vạn người nhân ra

vầng lửa trong đêm

vầng lửa dân chài

từ một trăm mười bảy năm ủ lại

 

3. Màu cờ thành phố

Cờ đỏ bay ra từ trong trái tim ta

Cờ đỏ bay trên hòn Non Nước

Cờ đỏ mặt sông Hàn

Cờ bay ra đỏ phố, đỏ phường

Ôi! Cái ngày vui tràn nước mắt

Thành phố rung lên bước chân người đi đất

về đây

Mẹ lau nước mắt cầm tay

đứa con xa ba mươi năm trời của mẹ

con vẫn hiền, con vẫn hiền như thế

mặt sáng trăng rằm, thật như bát cơm ăn

một cái tên Giải Phóng quen thân

mẹ gọi thầm bao đêm dài thương nhớ

 

đôi gót chân đạp vụn mười vạn quân thù chúng nó

con trở về giản dị màu xanh

hoà lẫn sắc trời, sắc biển xung quanh

hoà với nhân dân

hoà vào trong lòng mẹ

cờ bay ra

cờ bay ra

như thế

từ trong trái tim của mẹ, mẹ ơi!

 

4. Đêm pháo hoa

Gió biển ru thành phố vào đêm

Đêm miền Trung xanh cao thăm thẳm

bỗng hoa nở, kìa sao, hay hoa nở

Rực rỡ trong mắt em, trong mắt mẹ già

Thành phố - Đêm pháo hoa

Giữa tiếng reo hò của ngưòi thành phố

Tôi nghe rất rõ

tiếng người đánh cá sang sảng năm xưa

gọi trong sóng gió

dựng thành phố này

tôi nghe rất rõ

tiếng người mất đi trong ngục chịu đoạ đày

trút vầng lửa trong đêm lên đầu giặc Mỹ!

 

Tôi nghe biết bao điều tri kỷ

của bốn chục vạn trái tim đổi đời

của bốn chục vạn tiếng cười trẻ lại.

 

Đêm vào khuya

Biển ru êm ái

Sao trên trời còn thức sao ơi!

Giống bao nhiêu đôi mắt người đồng đội

Trong đêm pháo hoa này đang thức cùng tôi!

 

Đà Nẵng 17/5/1975-30/5/1975

 

Mẹ

Kính tặng mẹ Đồng Chiêm

 

1.

Mẹ ơi!

Mẹ mặc áo tứ thân

Đầu đội khăn mỏ quạ

Ba ông đồ rau chụm đầu giữ lửa

Nhà lối ngõ đi bên

Mẹ cấy gặt một đời chẳng đủ

Những đồng xu đầy bụng chú lợn đất đựng tiền

Cây lúa cấy chìm

Đồng Ao Sung, Ao Vối...

Mẹ thân cò lặn lội

Năm vận đói

Bỏ tổng, bỏ làng

Bao nhiêu người kiến vỡ tổ lang thang...

 

2.

Mẹ ơi

Mẹ mặc áo nâu sồng thêm trẻ

Con mặc áo nâu sồng tốt tươi

Lúa đầy tay mẹ

Quyển vở mát tay con

Làng mở sang trang

Mẹ gọi

Làng ơi

Long lanh giọt nước mắt tràn.

 

3.

Mẹ ơi!

Con đi đánh giặc cùng cha

Nhớ thương để trên đầu mẹ

Năm năm tháng tháng ngày ngày

Ruộng đồng mẹ gánh trên vai

Sớm sớm ngóng sao Mai

Chiều chiều trông sao Hôm mọc

Con đi đánh giặc

Con đi về phía mọc các vì sao

Mẹ khấn thầm ước ao

Giá mẹ đỡ đần con được!...

 

4.

Mẹ ơi

Con là đứa trẻ trở về

Như trưa nào tan học

Da xanh mét, sốt rừng ngã nước

Nhưng con đã đi suốt mười năm đánh giặc mẹ ơi!

Tóc mẹ bay trắng một khoảng trời

Khoảng trời đời con xa mẹ

Áo nâu ngày ấy

Tay mẹ gầy ống có chùng ra..

Con biết bao năm qua

Mẹ gánh trên vai tất cả

Bởi mẹ là Mẹ

 

Làng Lưu Xá- Nhật Tân

 

Xe ta đi ban ngày

Xe ta đã quen đi trong đêm

Dưới ánh sáng xanh xao đèn dù

Dưới làn đạn đỏ lừ trời đồng đội ta bảo vệ

Xe ta chạy, xe ta bay như thế,

Ta đánh vật trên tay lái

Xe trườn qua những miệng hố bom

                         nối nhau thành bãi

Người tưởng bật ra khỏi xe

Qua những ổ gà lũ xối

Người chao nghiêng qua cua gấp mới

Đầu đụng phải những vì sao

Xe ta đã quen đi trong đêm như thế

Nên mắt ai cũng lóng lánh ánh sao.

 

Giờ xe ta đi ban ngày

Ôi! Con đường sao mà vĩ đại

Mỗi phút qua con đường lại mới

Cứ hiện ra theo tiếng hát của em

Cứ hiện ra theo tiếng mìn đánh đá

Có bao nhiêu là cua chữ A

Có bao nhiêu là trọng điểm K

Cứ hiện ra sau chùm bom nổ

Ôi! Con đường toả ra như cánh hoa

Xe đi ban ngày giữa màu xanh

                                       rừng núi bao la.

Xe đi ban ngày nhìn rõ miệng em đang hát

Tròn như chữ O theo nhịp cuốc say sưa,

Xe đi ban ngày tránh những ổ gà lũ xoáy,

Thương xe đi đêm xóc nảy cả người

Xe đi ban ngày thấy cả hình núi chạy,

Xe bạn đi đầu như mũi tên bay...

Quấn thành xe là những dải mây

 

Và ấm áp là tiếng hò em gái

Tiếng súng giòn bắn lên, xe ta đi trong niềm tin vững chãi

Đồng đội ta nã đạn vào lưng thù.

 

Mặc máy bay chúng nó vù vù

Như tiếng kêu của những con bọ hung

                              bay đen kịt

Xe ta đi cho những vòng vây khít

Xiết họng quân thù.

 

1972

 

---

[1] Truyền thuyết bà Âu Cơ

(1) Thơ Nguyễn Đức Mậu

[2] Những địa danh và chữ nghiêng là những nơi Trung đoàn đã chiến đấu lập công

[3] Các tư liệu lấy năm 1985-1986 của VHTT và các báo chí đã đăng