Viết không phải là chuyện dễ dàng. Trên thực tế, nó có thể là một công việc khó khăn và đau khổ. Tại sao ư? Bởi vì nghĩ là một chuyện, làm sao viết được thành văn bản lại là một chuyện khác. “Viết là một suy nghĩ rõ ràng. Đó là lý do tại sao nó lại khó khăn đến như vậy” là nhận định của David McCullough, một nhà văn, nhà báo đoạt giải  Pulitzer.

Nhiều nhà văn lớn, bao gồm cả Joan Didion và Don DeLillo, đã nói rằng: mục đích của họ khi viết là để xác định rõ ràng suy nghĩ của họ và, viết là một hành động quen thuộc đối với tâm trí.

Trong một bức thư được viết vào năm 1958, Hunter S. Thompson viết: “Tôi thấy rằng, bằng cách đặt mọi thứ vào văn bản, tôi có thể hiểu và xem xét chúng một cách khách quan hơn. Khi xem từ ngữ chỉ đơn thuần là công cụ và nếu bạn vận dụng đúng cách, bạn thật sự có thể sắp xếp cuộc sống của bạn một cách trật tự.”

Làm thế nào để sáng tạo như một nhà văn? Dưới đây là các gợi ý từ những nhà văn lớn như Henry Miller, Zadie Smith và William Faulkner. Chúng có thể giúp bạn suy nghĩ như một nhà văn và hoàn thành công việc của bạn một cách tốt nhất.

Nhà văn Ernest Hemingway

NGHIÊN CỨU NHỮNG TÁC GIẢ LỚN

Hunter S. Thompson có tất cả những cuốn sách được viết bởi nhà văn Ernest Hemingway. Ông đọc những tác phẩm như Mặt trời vẫn mọc (The Sun Also Rises) và Giã từ vũ khí (A Farewell to Arms) với hy vọng hấp thụ được càng nhiều càng tốt từ trí tuệ của thần tượng văn chương mà ông hâm mộ.

QUAN SÁT TẤT CẢ MỌI THỨ

Marina Keegan, một nhà văn trẻ xuất sắc đã qua đời một cách bi thương chỉ năm ngày sau khi tốt nghiệp hạng ưu Đại học Yale. Bài luận cuối cùng của cô trên tờ The Yale Daily News, Mặt trái của sự cô độc (The Opposite Of Loneliness), đã thu hút hơn một triệu lượt xem trong vòng một tuần sau khi xuất bản.

Mặc dù sự nghiệp văn học của Keegan là quá ngắn ngủi nhưng cô đã nắm vững được nghệ thuật quan sát, cái được coi là tài sản lớn nhất của một nhà văn. Keegan viết: “Khoảng ba năm trước, tôi bắt đầu lên danh sách. Ban đầu, tôi viết nó vào sổ ghi chép nhưng sau đó, tôi đã đánh chúng thành văn bản. Tôi đặt cho nó cái tiêu đề là Thứ thú vị (Interesting stuff). Tôi sẽ thừa nhận rằng, nó đã trở thành một chứng nghiện. Tôi viết thêm cho nó trong lớp học, trong thư viện, trước khi đi ngủ và trên xe lửa. Nó có tất cả mọi thứ, mô tả từ cử chỉ bàn tay của một người phục vụ đến mắt của một tài xế taxi, những gì mà tôi cảm thấy là kỳ lạ. Tôi có 32 trang viết về nhiều thứ thú vị trong cuộc sống của tôi.”

MƠ MỘNG

Mơ mộng có thể không phải là điều gì đó hoàn toàn tốt đẹp, song, nó có thể giúp bạn kết nối với những gì bạn suy nghĩ và cảm nhận, là nguồn gốc của tất cả các văn bản, bất kể hay hoặc dở. Như Joan Didion đã hơn một lần thắc mắc, “Liệu có phải nhờ ước mơ hay văn bản mà tôi có thể tìm ra được suy nghĩ của mình?”

VIẾT SỰ THẬT CỦA CHÍNH MÌNH

Trong một buổi phỏng vấn với The Paris Review, Gabriel García Márquez khuyên các nhà văn trẻ nên dựa trên kinh nghiệm của bản thân để viết về những gì họ biết.

“Nếu tôi có thể cho các nhà văn trẻ một số lời khuyên, tôi sẽ nói rằng, họ nên viết về những gì đã xảy ra với họ. Viết về thực tế những trải nghiệm của bản thân luôn luôn là dễ dàng hơn so với việc viết về một cái gì đó đã được đọc hoặc được nghe. Thật phấn khích khi có những lời khen ngợi dành cho sáng tạo của mình trong khi sự thật là không có một dòng nào trong tác phẩm của tôi mà lại không dựa trên cơ sở thực tế. Vấn đề là thực tế của Caribbean không khác gì với một trí tưởng tượng ngông cuồng nhất.”

ƯU TIÊN VĂN BẢN

Henry Miller đã viết trong 10 điều răn của ông rằng, điều quan trọng nhất đối với một nhà văn là đặt văn bản lên trên tất cả.

“Viết là ưu tiên hàng đầu. Hội họa, âm nhạc, bạn bè, rạp chiếu phim, tất cả đều phải đi sau.”

TÌM NGUỒN SÁNG TẠO Ở MỌI NƠI

Gertrude Stein từng nói về quá trình viết như sau: “Nó sẽ đến nếu nó có và sẽ biến mất nếu bạn để nó đi.”

Để cảm hứng đến, bạn có thể phải di chuyển, tìm ra một nguồn cảm hứng phù hợp. Stein cho biết, ý tưởng sáng tạo tốt nhất của bà thường đến trong lúc đang lái xe và nhìn vào một con bò. Stein chỉ viết ba mươi phút một ngày, bà lái xe xung quanh một trang trại và dừng lại nhìn ngắm những con bò khác nhau, cho đến khi tìm thấy một con nào đó phù hợp với tâm trạng.

HIỂU BIẾT VỀ NHỮNG GÌ MÀ BẠN SẮP DẤN THÂN VÀO

Bạn muốn sống cuộc sống của một nhà văn? Tuyệt vời. Nhưng bạn có chắc rằng đó là mục đích sống thật sự của bạn hay chỉ đơn thuần là một say mê nhất thời. Margaret Atwood viết trên The Guardian rằng:

“Bạn rất có thể sẽ cần một từ điển, một cuốn sách ngữ pháp thô sơ và một va li thực tế. Sau này, nó cũng đồng nghĩa với việc: không có một bữa ăn trưa miễn phí. Viết là một công việc. Nó cũng có thể là một canh bạc. Bạn không hề có một đảm bảo nào về lương hưu. Người khác có thể giúp đỡ bạn một chút, nhưng về cơ bản là bạn luôn phải tự lo. Không ai thay bạn quyết định: bạn tự chọn, cho nên, đừng có rên rỉ.”

TÌM KHÔNG GIAN CHO SỰ CÔ ĐƠN

Zadie Smith đã viết trong một danh sách các quy tắc vàng cho nhà văn: “Tránh bè phái, băng nhóm, hội hè. Sự hiện diện của một đám đông sẽ không giúp cho văn bản của bạn tốt hơn so với việc không có nó.”

Đặc biệt, Smith còn ghi chú thêm, bạn phải viết trong sự cô đơn. “Hãy bảo vệ thời gian và không gian sáng tạo. Đẩy hết mọi người ra khỏi nó, ngay cả những người quan trọng nhất đối với bạn.”

KHÔNG PHÂN TÂM

Nếu bạn đang bối rối vì các tài liệu, hoặc không chắc chắn về việc liệu bạn có đủ kinh nghiệm sống để viết, hãy thử nhớ lại. Như Flannery O’Connor đã nói: “Bất cứ ai đã sống qua thời thơ ấu của họ cũng đều có đủ thông tin về cuộc sống cho tới cuối cuộc đời.”

NẮM BẮT MỘT NGÀY, HOẶC MỘT CÂU, MỘT LÚC

Khi đang viết hoặc có ý tưởng lớn đang chờ đợi để được viết thành văn bản, bạn rất dễ bị áp đảo bởi sự ào ạt của nó. Cũng giống như bất kỳ tác phẩm vĩ đại nào của tiểu thuyết gia hay nhà văn, chỉ có một cách để khống chế: một từ, một câu, và một đoạn tại một thời điểm.

Trong cuốn sách viết về những lưu ý trong văn bản và cuộc sống, Anne Lamott giải thích rằng, nhà văn phải học cách để chia nhỏ dự án của họ tại một thời điểm.

ĐẤU TRANH VỚI BẢN THÂN

William Faulkner mô tả các nghệ sĩ như là một “sinh vật bị điều khiển bởi ma quỷ”, vĩnh viễn không hài lòng với tác phẩm của mình. Sự bất mãn này là điều không thể tránh khỏi, nó có thể được biểu hiện bằng thái độ từ chối so sánh tác phẩm của bạn với của người khác.

Faulkner nói trên tờ The Paris Review vào năm 1956 rằng: “Tác giả không bao giờ hài lòng với những gì anh ta đã làm. Nó không bao giờ là tốt như nó có thể làm được. Luôn luôn mơ và mơ cao hơn nữa là những gì bạn có thể làm. Đừng bận tâm đến việc làm tốt hơn so với những người đương thời hoặc là những người đi trước. Hãy cố gắng để tốt hơn so với chính mình.”

HÃY ĐỌC VÀ VIẾT

Stephen King biết đến hai điều về một nhà văn sung mãn. Đó là: “Đọc thật nhiều và viết thật nhiều. Không có cách nào ngoài hai cách này mà tôi biết, cũng không có bất kỳ phím tắt nào.”

VIẾT VỚI NIỀM VUI

Như Joyce Carol Oates đã khuyên bạn trong 10 quy tắc dành cho các nhà văn: “Hãy viết với cả trái tim của bạn”.

Vũ Thị Huế (Theo Huffingtonpost.com)

* Biên tập viên báo Bưu điện Huffington, tốt nghiệp Đại học McGill, Montreal, nghiên cứu về triết học và văn học Anh.

(Nguồn: Văn nghệ số 22/2014)